In Éadan an Chumannachais

As Caiticeasma na hEaglais Chaitlicigh:

Is iad na híde-eolaíochtaí ollsmachtaigh agus aindiachaigh a bhfuil an Cumannachas nó an Sóisialachas comhchangailte leis atá diúltaithe ag an Eaglais. Ní glacann sí agus diúltaigh sí freisin, cleachtas an 'Chaipitleachais,' an 'Indibhidiúlas' agus príomhcheannas absalóideach de dhlí an mhargaidh nuair atá saothar an Duine curtha faoi chois. Nuair atá an eacnamaíocht leagtha amach de réir pleanáileachas lárnach amháin, baineann sé sin mí-úsáid as dúshraith na snaidhmeanna sóisialta. Faillíonn sé sin an ceartas sóisialta, nuair atá sé leagtha amach de réir dlí an mhargaidh amháin, toisc gur "mó an díth atá ar dhuine, agus ní féidir leis an margadh í a shásamh." Is maith dúinn rialúchán cothrom den mhargaidh agus den thionscnamh eacnamaíochta a dhéanamh. Tugtar moladh dó, má tá leas an pobail ina thaobh, agus cliarlathas smaointe ann chun an múineadh agus an chóir a chothú.
(#2425, an Caiticeasma. Chuir mé féin an Ghaeilge air de réir an leagan Béarla).

An Caiticeasma na hEaglais Chaitlicigh (as Béarla)


Is iad na rudaí is tábhachtaí iad, mar sin, ná rath na ndaoine agus a ngaolmhaireachta, agus cosaint na ndaoine lag. Ach tá an slí bheatha seo díreach ar a mhalairt don chumannachas. Bhaineann sé sochar as an lag mar sclábhaí. Scriosann sé amach aon choimhneas, agus leas an duine féin. Agus is é an rud is measa, ná go scriosann an cumannachas Dia amach as an saol, agus mar sin déanann sé praiseach de gach ceangal agus gaolmhaireachta i mbeatha an Duine.
Deir siad go bhfuil gach duine cothrom lena chéile, ach de réir na staire agus an cleachtadh, bíonn cúpla duine suas agus mórán daoine síos i gcónaí, níos measa ar fad ná mar a bhí siad ar dtús. Is fíor gur féidir leis na daoine bochta a bheith ina sclábhaí faoin chaipitleachas gan chosc freisin, mar a deir na cummanaithe, agus is féidir le daoine a bheith curtha ar strae mar gheall ar reiligiúin. Ach is buntréith don ollsmachtachas an staid sin, agus is é sin an cummannachais.
Tarlaíonn sé uaireanta go bhfuil daoine in uachtar sa saol agus iad gan trócaire ar bith ar na daoine bochta, agus dealraíonn sé do na daoine in íochtar gurb é an réiteach é an cumannachas. Ach is srathair in áit na diallaite é, agus bíonn srathair na hainnise orthu dá dheasca. Ní bhíonn dada againn go minic ach rogha an dá dhíogha, ach ní hé an cheann is fearr é an cumannachas riamh. Deir daoine áithrithe nach ar éigeann go mbeadh sé mar sin, go mbeadh sort cumannachais níos fearr acusan. Ná héist leo! Oscail do shúile agus féach ar a thorthaí. Nuair nach bhfuil saoirse coinsiasa ann, níl aon mhaitheas ann! Ar scáth a chéile a mhaireann na daoine. Ach níl faoi cois a chéile. Ach fiafraítear nach ndéanann na cumannaithe leas do dhaoine, mar shampla i Meiriceá Lárnach? Agus nach ndéanann na caipitlithe dochar dóibh? Go raibh náire orainn, is fíor sin, uaireanta. Cad chuige go gcabhrodh siad leis na daoine bochta? As a cheann a bhlítear an bhó - beathaigh duine agus tiocfaidh sé. Fan agus feicfidh tú. Céard a dhéanfadh mac an chait ach luch a mharú?


Errare humanum est, in errore persevare stultum.
Is daonna é, dearmad a dhéanamh, ach is dallintinn é a leanúint air.


#2425 From the Catechism of the Catholic Church
"The Church has rejected the totalitarian and atheistic ideologies associated in modem times with 'communism' or 'socialism.' She has likewise refused to accept, in the practice of 'capitalism,' individualism and the absolute primacy of the law of the marketplace over human labor.[Cf. CA 10; 13; 44.] Regulating the economy solely by centralized planning perverts the basis of social bonds; regulating it solely by the law of the marketplace fails social justice, for 'there are many human needs which cannot be satisfied by the market.'[CA 34.] Reasonable regulation of the marketplace and economic initiatives, in keeping with a just hierarchy of values and a view to the common good, is to be commended."